مدلسازی فرونشست در جنوب قم با استفاده از داده¬های راداری سنجش از دور و تکنیک تداخل سنجی

•   آرشیو : پاییز 1403
•   کد پذیرش : 1467
•   موضوع : مهندسی عمران
• نویسنده/گان : | کامیار گردبگلی، میثم داودآبادی‌فراهانی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : فرونشست یک رخداد زمین شناختی است که در صورت وقوع در یک منطقه، می‌تواند خسارات زیادی به زیرساخت‌های جاده‌ای و ریلی، ساختمان‌ها، پل‌ها و تونل‌ها وارد کند. یکی از بهترین روش‌ها برای شناسایی پدیده فرونشست، به کارگیری تکنیک تداخل‌سنجی تفاضلی راداری (D-InSAR) ‌می‌باشد. این روش از نظر دقت، وسعت منطقه مورد بررسی، هزینه و زمان اجرا نسبت به سایر روش‌های آشکارسازی دارای مزایای قابل توجهی است و قادر است برآورد دقیقی از منطقه را تشریح نماید. به‌منظور انجام این پژوهش، شهر قم در یک بازه زمانی‌ 5 ساله مورد تحلیل قرار داده شده است‌. برای‌ پردازش ها از داده راداری‌ مربوط به‌ سنجنده ASAR از ماهواره انوی ست که‌ در باند C تهیه‌ شده بهره برده شده است‌. حضور پوشش گیاهی در برخی نقاط محدوده مورد مطالعه موجب کاهش میزان هم فازی (همدوستی) در تداخل نگارها شده و این موضوع بر کیفیت مدل های ارائه شده برای فرونشست تأثیر گذاشته است. در بازه زمانی‌240 روزه در سال نخست میزان فرونشست‌ بطور میانگین‌ به‌ ازای‌ هر روز ٠.0٣٦ سانتی‌ متر، در بازه زمانی‌ 136 روزه مربوط به سال دوم مقدار فرونشست‌ بصورت میانگین‌ به‌ ازای‌ هر روز 0.04 سانتی‌ متر، در بازه زمانی‌ 386 روزه در سال سوم متوسط میزان فرونشست‌ روزانه به اندازه ٠.0٢٧ سانتی‌ متر، در محدوده زمانی‌ ١٤١ روزه در سال چهارم میزان فرونشست‌ بصورت میانگین‌ به‌ ازای‌ هر روز ٠.0٤٢ سانتی‌ متر و در بازه زمانی ‌مربوط به سال پنجم مورد مطالعه که‌ محدوده زمانی‌ ٦٨ روزه بود میزان فرونشست‌ بطور میانگین‌، روزانه به اندازه ٠.0٤8 سانتی‌ متر بوده است. تحقیقات نشان می‌دهد که در نواحی جنوبی و شمالی که تعداد چاه‌های آب کمتری موجود است، اندازه فرونشست و جابجایی در راستای قائم نیز کمتر است. در مقابل، مناطق با بیشینه فرونشست، با نواحی دارای بیشترین تعداد چاه‌های آب زیرزمینی هم‌پوشانی دارند. همچنین، در بخش‌های غربی محدوده مورد بررسی بخاطر اینکه سطح تراز آب در عمق پایین‌تری نسبت به نواحی شرقی است، نیروی ناشی از وزن لایه‌های بالایی بیشتر است. به همین دلیل، میزان فرونشست در نواحی غربی بیشتر از مناطق شرقی است. بررسی داده ها مربوط به سطح تراز ایستابی در سفره های آب زیرزمینی نشان داد که فرونشست در منطقه به طور همزمان با کاهش سطح تراز آب زیرزمینی رخ می‌دهد و این دو پدیده ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند. به طوری که از زمان آغاز تحقیق، سطح ایستابی حدود ۳ متر کاهش یافته و روندی نزولی داشته است. این موضوع نشان‌دهنده ارتباط بین فرونشست در یک منطقه و برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی آن منطقه است.
•   لیست منابع : [1] صالحی‌ رضا، غفوری و لشگری‌ پور و دهقانی‌‌، ١٣٩٠، تحلیل ‌ پدیده فرونشست‌ در دشت‌ مهیار جنوبی واثرات شکاف های‌ ناشی‌ از آن بر زمین‌های‌ کشاورزی‌. هفتمین‌ کنفراس زمین‌ شناسی‌ مهندسی‌ و محیط‌ زیست‌ ایران دانشگاه صنعتی‌ شاهرود، شهریور ص ٧-١
  [2] فاطمی‌، باقر، رضایی‌، یوسف‌، ١٣٨٩، مبانی‌ سنجش‌ از دور. انتشارات سی‌ نور. چاپ دوم. ١٥. فاطمی‌، باقر، رضایی‌، یوسف‌، ١٣٨٩، مبانی‌ سنجش‌ از دور. انتشارات سی‌ نور. چاپ دوم.
  [3] شریفی‌ کیا. 1401 . تحلیل‌ تحولات سطحی‌ پوسته‌ زمین‌ حاصل‌ از پدیده زلزله‌ به‌ کمک‌ راهبرد‌های‌ سنجش‌ از دوری‌. مجموعه‌ مقالات چهارمین‌ نمایدره بین‌ المللی‌ جغرافیدانان جهان اسلام. زاهدان. ایران.
  [4] شریفی‌ کیا، محمد، ١٣٩٠، سنجش‌ و برداشت مخاطرات حاصل‌ از پدیده نشست‌ در اراضی‌ مسکون تهران بزرگ، همایش‌ مخاطرات محیطی‌ شهر تهران، دانشگاه تربیت‌ معلم‌.
  
  [5] Raucoules, D., Colesanti, C., Carnec, C., 2023 . Use of SARinterferometry for detecting and assessing ground subsidence. C. R. Geoscience 339, 289-302.
  [6] Holdahl S. R. & Zilkoski D. B., 1991. Subsidence at Houston, Texas (1973- 1987),(Proceedings of the Fourth Subsidence,). International Symposium on Land
  [7] Pacheco, J., Arzate, J., Rojas, E., Arroyo, M., Yutsis, V., & Ochoa, G., 2006. Delimitation of ground failure zones due to land subsidence usind gravity data and finite element modeling in the Queretaro valley, Mexico. Engineering Geology, 84:pp143-160
  [8] Gumilar Irwan., Hasanuddin. zAbidin., Heri Andreas., Teghuh. P ..Sidiq, Mahmud gamal., 2012. On mapping and evaluating the impact of land subsidence in bandung basin (indonesia), TS09F-Risk management in planning and GIS, 5638, Working week
  [9] . Li.C. Tang.X, Tuhua.M, (2006), Land subsidence caused by groundwater exploitation in the Hangzhou-Jiaxing-Huzhou Plain, China Hydrogeology Journal 14: 1652-1665 Springer,
  [10] Schoeneberger, P.J. and Wysocki, D.A., 1997. Glossary of geology, American Geological Institute, Alexandria, National Soil Survey Center, 4th Ed, p 769. ISBN 0-922152-34-9
  [11] Turco 2011, Measured land surface subsidence in Harris & Galveston Counties using borehole extensometer, 2011 annual ground water report, (Addicks, Northeast Houston, and Lake Houston), April 27, 2011, p 36,
  [12] Webb.R, Leake.S, (2006), Ground-water surface-water interactions and long- term change in riverine riparian vegetation in the southwestern United States, Journal of Hydrology 320, 302-323
  [13] M. amighpey., s. arabi., y. jamour., 2009. Monitoring Yazd subsidence, central Iran, by precise leveling and D-InSAR. Geophysical Research. Vol. 11, EGU2009-8189.
•   کلمات کلیدی به فارسی : فرونشست‌، مخاطره، ماهواره، رادار، تداخل‌ سنجی‌ تفاضلی‌، قم.
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 47-56
•   دانلود فایل ( 1,022.45 KB )