نماد ساعت در معماري ابنيه عمومی معاصر ايران

•   آرشیو : تابستان 1400
•   کد پذیرش : 1409
•   موضوع : معماری
• نویسنده/گان : پريسا پورعبدالهي نويد، سحر طوفان
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : معماری معاصر ایران كه ريشه عميقي در معماري گذشته دارد، بنا به شرایط زمانی، مکانی و جریانات اجتماعی مختلف، در بستری شکل گرفته که از جریان های مدرنیته، صنعتی شدن و جهانی شدن به طور مداوم تأثیر پذیرفته و با تحولات گسترده جهاني برگرفته از دستاوردهاي دنياي امروز و آرمان هاي جهاني همراه است. بناهای عمومی به عموم مردم تعلق دارند و با هزینه دولت یا مردم ساخته می شوند. نقش معماران خارجی و تحصيل كردگان ايراني در خارج از ايران در دوره معاصر، بخش مهمی از عوامل بیرونی تأثیرگذار در بستر معماری و چه بسا فرهنگ و هنر دوره معاصر است که بدون توجه به این عوامل از ميان عوامل متعدد داخلی، درک درستی از آن ميسر نخواهد بود. در معماری به عنوان شاخه اي از هنر، همواره نماد، نشانه و رمز، جایگاه و کاربردی ويژه داشته اند. به طوركلي نماد فرصتی برای هنرمند است که در بعدی دیگر با مخاطب خود ارتباط ایجاد كرده و توانمندی های خالق و مخاطب اثر، محدوده و کیفیت این ارتباط را تعیین نماید. برج های ساعت، یادگار و نماد منطقه بوده و حافظ رفاه جوامع اند و در نمای ابنيه مهم عمومی و همچنین در نقاط کانونی قابل توجه، که می توان آن ها را از هم تشخیص داد، قرار داده شده اند. مطالعه حاضر با بررسي بناهاي معاصر ايران كه به روش تحلیلی- توصیفی و کیفی بوده، و طريقه گردآوري داده ها، مطالعات کتابخانه اي و بررسی اسناد و مدارک مکتوب و تاريخي در رشته هاي معماري، تاريخي، سياسي، و استفاده از تحلیل نمونه هاي موردي می باشد. قرار دادن ساعت در نماي ساختمان موجب جلب توجه عابرين و نشان دهنده مهم بودن آن بنا بوده است. بناهاي بررسي شده در اين پژوهش، متقارن بوده و ساعت در بالاترين نقطه ساختمان قرار داشته كه اهميت زمان را نشان مي دهد.
•   لیست منابع : [1] بمانيان، م.، درازگيسو، س. و سالم، پ. 1392، بررسي تطبيقي كاربرد نماد و نشانه در آثار معماري دوره هاي صفوي و معاصر ايران، نقش جهان، دوره 3، شماره 2، 21-13.
  [2] سالارى، س.، محمدى، ب.، و پيرى، س. 1392، بررسي تحليلي نمود شفافيت و تأكيد بر كاستن از ماده و افزايش فضا در برخي نمونه هاي ارزشمند معماري ايراني، پژوهش هاى شهرى هفت حصار، شماره چهارم، 81-71.
  [3] باقری، ح.، حمزه نژاد، م. 1394، ارتقاء هویت ورودی ایستگاه های متروی شهر تهران با بهره گیری از نشانه شناسی فرهنگی، هویت شهر، سال نهم، شماره بیست و دوم، 74-63.
  [4] ميرغلامی، م.، شهانقی، ا. و رباطی، م. 1392، نشانه شناسی شهری و نقش آن در خوانايی و شناسايی محيط مطالعه موردی: محله نازی آباد تهران، نقش جهان، دوره سوم، شماره 1، 42-31.
  [5] نقی زاده، م.، زمانی، ب. و کرمی، ا. 1389، ملاحظات فرهنگی در شکل دهی به نماهای شهری با تکیه بر ساختار نماهای شهری ایرانی در دوران اسلامی، هویت شهر، شماره 7، 74-61.
  [6] محمودي، ف.، لزگي، س. 1387، نشانه شناسي در طراحي محصول، هنرهاي زيبا، شماره 34، 80-71.
  [7] سهیلی، ج. و مهاجرپور، ن. 1394، نشانه شناسی فضای نمایش تعزیه، معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 15، 1394، 69-59.
  [8] ارل هاف، م.، مارشال، ت. 1398، دانشنامه دیزاین، محمدی، منظر، تهران، نشر مشکی، چاپ دوم.
  [9] مهدوی نژاد، م. و بهرامی، م.، 1393، نسبت یادمانگرایی و پایداری در معماری معاصر ایران، نمونه: مساجد معاصر، معماري و شهرسازي پايدار، سال دوم، شماره اول، 55-43.
  [10] شایان، ح. و معمار دزفولی، س. 1393، بررسی تطبیقی رویکردهای معماری معاصر ایران بازشناسی نظریه در آثار سه نسل از معماران، نقش جهان، سال چهارم، شماره دو، 15-7.
  [11] ميرزاحسيني، م. و سلطان زاده، ح.، 1397، تبيين الگوهاي نما در بناهاي ساخته شده توسط معماران آلماني در ايران (دوره پهلوي اول)، مطالعات تاريخ فرهنگي؛ پژوهش نامه ي انجمن ايراني تاريخ، سال دهم، شماره سي وهشتم، 155-113.
  [12] شهبازی چگنی، ب.، دادخواه، ک. و معینی، م. 1393، بررسی نقش الگوهای هویت پرداز در هویت معماری معاصر ایران، مطالعات تطبیقی هنر، سال چهارم، شماره هشتم، 122-113.
  [13] اسمعیلی، ف.، دژدار، ا. و زبرجدیان، م. 1397، تبیین معیارهای سنجش «هویت» در بررسی تطبیقی سیر تحول معماری معاصر کشورهای هند، ژاپن و ایران، معماري و شهرسازي آرمان شهر، شماره 25، 11-1.
  [14] ثبات ثانی، ن. 1392، مقدمه ای بر برخی عوامل تأثیرگذار بر معماری معاصر ایران در فاصله ی سال های 1320 تا 1357 ه.ش.، معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 11، 60-49.
  [15] حبيب، ف.، حسيني، ا. 1389، تحليلي از معماري معاصر ايران در رويارويي با پديده جهاني شدن، هويت شهر، سال چهارم، شماره 6، 38-29.
  [16] پورمند، ف.، افضل طوسی، ع. 1398، تحلیل انتقادی گرایش های غالب بازار هنر معاصر ایران در رویکرد به هویت فرهنگی، باغ نظر، 48-31.
  [17] شهبازی، م. و ترابی، ز. 1393، مقايسه باز تعريف و باز به كارگيری سنت در معماری معاصر ايران و اروپا (مطالعه موردی: برخی آثار لوكوربوزيه و سيد هادی ميرميران)، هویت شهر، شماره نوزدهم، 48-35.
  [18] حسن پور، ن.، سلطانزاده، ح. 1395، عوامل پس زمینه تحولات معماری معاصر ایران در دوران پهلوی دوم و مقایسه تطبیقی آن با ترکیه، باغ نظر، شماره 44، سال سیزدهم، 52-39.
  [19] عباسی، ز. 1396، معیارهای زیبایی شناسانه نما و بد نه های مطلوب شهری با تأکید بر هویت بومی (نمونه موردی حد فاصل میدان مطهری تا تقاطع خیابان حجت شهر قم)، مديريت شهري، شماره 47، 276-255.
  [20] حبيبيان، ه.، ولدبيگى، س. 1394، تحليلى بر اصول و قواعد شهرسازى ايرانى- اسلامى با رويكرد زيبايى شناسى شهرى، مطالعات محيطى هفت حصار، شماره سيزدهم، 50-41.
  [21] فرازمند، ر. و صحى زاده، م.، 1392، بررسى و تحليل مؤلفه هاى تأثيرگذار بر سرزندگى از ديدگاه تعاملات اجتماعى در ارزيابى عملكرد فضاهاى عمومى شهرى (نمونه مطالعاتى: محدوده ى پاركينگ شهردارى كرمانشاه)، پژوهش هاى شهرى هفت حصار، شماره ششم، 42-29.
  [22] رخشان، ا.، ذبیحی، ح. و ماجدی، ح. 1397، بازخوانی مولفه های هویت بخش نما در منظر شهرهای معاصر، مديريت شهري، شماره 51، 86-75.
  [23] سمیعی، ا.، خدابخشی، س. و فروتن، م. 1395، مطالعه تطبیقی بازنمایی فضای معماری سنتی در آثار نقاشی و معماری معاصر ایران، نمونه موردی: آثار نقاشی پرویز کلانتری و آثار معماری سید هادی میرمیران، معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 17، 78-63.
  [24] میرگذار لنگرودی، س.، نوروز برازجانی، و.، منصوری، ب. و ضیمران، م. 1398، روایت «دیگری» فهم معماری معاصر ایران در مواجهه با دیگری (از منظر معماران)، باغ نظر، 72-59.
  [25] دامیار، س. و دامیار، ز. 1395، بررسی میزان درک عمومی از دسته بندی جریان های فکری معماری معاصر ایران، هویت شهر، شماره بیست و هشتم، سال دهم، 88-79.
  [26] Gelmez, E., & Altintas, M. (2018). Clock Towers as the Focus of City Square: The Changing Scale of Nusretiye Clock Tower, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – Tojidac, Volume 8, Issue 1, p.79-96.
  [27] Singer, SR. (2013). Clock Towers, Blended Modernity, And the Emergence of Ottoman Time, Submitted to the faculty of the University Graduate School in partial fulfillment of the requirements for the degree Master of Arts.
  [28] قباديان، و. 1394، سبك شناسي و مباني نظري در معماري معاصر ايران، تهران، نشر علم معمار، چاپ سوم.
  [29] افشاری، ن.، کلهرنیا، ب. و نوری، س. 1399، تحلیل کیفی بناهای عمومی معماری معاصر ایران در دورۀ پهلوی دوم با رویکرد تکتونیک معماری، باغ نظر، 110-93.
  [30] حسن پور، ن.، سلطانزاده، ح. و بذرافکن، ک. 1396، بررسی تطبیقی نقش معماران خارجی در تحولات معماری معاصر ایران و ترکیه در سال های 1300 تا 1357 ه.ش. (1920 تا 1979 م.)، مطالعات تطبیقی هنر، سال هفتم، شماره سيزدهم، 148-133.
  [31] حمزه نژاد، م. و رادمهر، م. 1396، تحلیل اصول فضایی و الگوگزینی بهینه در معماری الگوگرای معاصر ایران، مطالعات معماری ایران، شماره 11، 168-145.
  [32] حق جو، ا.، سلطانزاده، ح.، تهرانی، ف. و آیوازیان، س. 1398، گرایش ها و رویکردهای نظری معماری بناهای دولتی و حکومتی دوره پهلوی اول و دوم، مطالعات هنر اسلامی، سال پانزدهم، شماره 3، 170-154.
  [33] حقیر، س. 1387، سبک شناسی آر-نوو در معماری معاصر ایران، هنرهای زیبا، شماره 35، 73-63.
  [34] صادقي، ع.، موسوي سروينه باغي، ا.، خدايي، ز. 1397، كاربست رويكرد ايراني اسلامي در فرآيند تحليل و ارتقاء كيفيت نماهاي شهري، معماري و شهرسازي ايران، دوره 9، شماره 16، 84-69.
  [35] فلامكي، م. 1391، شكل گيري معماري در تجارب ايران و غرب، تهران، نشر فضا، چاپ سوم.
  [36] باقرزاده خسروشاهي، م. 1391، در جستجوي معناي فضاي شهري به كمك علم هرمنوتيك، بازشناسي معناي نهفته در ميدان ساعت تبريز، صفه، شماره 59، 54-37.
  [37] مهدوی نژاد، م. 1395، در جستجوی معماری سرآمد: ظرفیت های معماری معاصر ایران برای تبدیل به میراثی برای آینده، معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 17، 138-129.
  [38] Somov, GY. (2001). Semiotics of Architecture and Architecture of Semiotics, Semiotische Berichte 1-4/01 339.
  [39] باني مسعود، ا. 1399، معماري معاصر در ايران از 1304 تاكنون، مشهد، انتشارات كتابكده كسري، چاپ اول.
  [40] باني مسعود، ا. 1398، معماري معاصر ايران، تهران، نشر هنر معماري قرن، چاپ هفتم.
  [41] سيلوايه، س.، دانشجو، خ. و فرمهين فراهاني، س. 1392، هندسه در معماري ايراني پيش از اسلام و تجلي آن در معماري معاصر ايران، نقش جهان، دوره 3، شماره 1، 66-55.
•   کلمات کلیدی به فارسی : نماد، برج ساعت، معماري معاصر ايران، ابنيه عمومي، معماران خارجي.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : Contemporary Iranian architecture, having deep roots in the past, according to different time, place and social currents, has been formed in a context influenced by currents of modernity, industrialization and globalization and with extensive global developments derived from achievements accompanied by today’s world and worldly ideals. Public buildings belong to the general public and are built at the expense of the government or the people. The role of foreign architects and educated Iranians outside of Iran is an important part of the external factors influencing the context of architecture and perhaps the culture and art of the contemporary period, which without considering these factors among the various internal factors impossible to be understood. In architecture, as an art, there is always a special sign and symbol, place and application. In general, the symbol is an opportunity for the artist to communicate with his audience in another dimension and determine the capabilities of the creator and the audience, the scope and quality of this communication. Clock towers are a monuments and symbols of the regions and are the guardians of the welfare of communities and are located in the facade of important public buildings as well as in significant focal points, which can be distinguished from each other. The present study examines contemporary Iranian buildings that are analytical-descriptive and qualitative, and the method of data collection is library studies and review of historical documents in the fields of architecture, history, politics, and the use of case study analysis. Placing the clock on the facade of the building has attracted the attention of passers-by and shows the importance of the building. The buildings studied are symmetrical and the clock is located at the highest point of the building, showing the importance of time.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : symbol, clock tower, contemporary Iranian architecture, public buildings, foreign architects
•  صفحات : 117-131
•   دانلود فایل ( 546.60 KB )